بسیاری از نقالههای استاندارد توانایی حمل مواد با شیب بیش از 20 درجه را ندارند. این امر نیاز به تجهیزی که قابلیت کار در شیب بالا و حتی عمودی را داشته باشد، تقویت میکند.
باکت بالابرها یکی از انواع سیستمهای انتقال مواد میباشند که جهت حمل مواد در راستای عمودی و یا شیبدار مورد استفاده قرار میگیرند. این نوع تجهیزات، معمولاً تحت عنوان بالابر و یا نقالههای بالابر نامیده میشوند که یکی از انواع آن باکت بالابرها (Bucket Elevator) هستند. باکت بالابر تسمهای و باکت بالابر زنجیری دو نوع متداول این تجهیزات هستند، که در ساختار و اصل کار تفاوتهایی دارند.
باکت بالابر تسمهای سیستمی است که از تسمه به عنوان مکانیزم بالابر استفاده میکند و در سیستمهای انتقال مواد در صنایع مختلف کاربرد فراوانی دارد و شامل یک موتور محرکه، مکانیسم بالابر، مکانیسم باکت و سیستم کنترلی است. مکانیسم بالابر شامل یک تسمه با باکتهایی است که بر روی تسمه ثابت شدهاند. در حین کار موتور محرکه، تسمه را به حرکت در میآورد و باکت مواد را گرفته و همراه با تسمه به سمت بالا حرکت میکند. باکت بالابر تسمهای معمولاً از یک موتور الکتریکی به عنوان وسیله محرکه استفاده میکند و از طریق گیربکس، نیرو را به تسمه منتقل میکند.این سیستم مناسب برای حمل و نقل مواد با وزن مخصوص سبک، مانند دانه، زغال سنگ، خاکستر بادی، سیمان، سنگ معدن خرد شده، ماسه کوارتز، کربن و غیره است.
باکت بالابر زنجیری نوعی از تجهیزات است که از زنجیر به عنوان مکانیزم بالابر استفاده میکند. عمدتاً برای حمل و نقل مواد تحت بارهای سنگین و شرایط کاری سخت استفاده میشود و شامل یک موتور محرکه، مکانیسم بالابر، مکانیسم باکت و سیستم کنترلی است. مکانیسم بالابر از یک زنجیر و باکتهایی تشکیل شده است که روی زنجیر ثابت میشوند. در حین کار دستگاه محرک، زنجیر را به حرکت در میآورد و باکت مواد را گرفته و همراه با زنجیر به سمت بالا حرکت میکند. باکت بالابر زنجیری معمولاً از یک موتور الکتریکی به عنوان وسیله محرکه استفاده میکند و نیروی برق را از طریق یک گیربکس، به زنجیر منتقل میکند.
به دلیل استحکام و مقاومت در برابر سایش زنجیر، باکت بالابر زنجیری برای انتقال مواد با دمای بالا، خورندگی و ویسکوزیته بالا مناسب است، و باکت بالابر تسمهای برای حمل و نقل عمومی و مصالح متوسط و بزرگ مانند سنگ معدن، سیمان، زغال سنگ، سنگ آهک، سنگ گچ، کلینکر و … مناسب است.
کارشناسان متخصص فنآورانشایانطرح، با توجه به تفاوتهایی که میان باکت بالابر تسمهای و باکت بالابر زنجیری از نظر ساختار و مکانیزم بالابر، جنس تجهیزات، ویژگیهای ساختاری و ظرفیت انتقال وجود دارد، هنگام انتخاب یک مدل نقاله بالابر، عواملی مانند ویژگیهای مصالح، الزامات انتقال، محیط کار و مزایای اقتصادی آن را مدنظر قرار میدهند.